Szanowni Czytelnicy !

Kreślę tych kilka słów w dniu poświątecznym. Zaledwie kilka dni temu witaliśmy kalendarzową wiosnę, która już pukała do naszych drzwi, co ostatecznie przekonało stosowne służby, iż czas konserwować sprzęt, a tu psikus. A to za sprawą pewnej zaległości, mianowicie temperatura średnia ostatnich tygodni dalece odbiegała od normy, i zapewne podczas corocznego audytu, gdzieś tam poza możliwością ingerencji naszych przedstawicieli, postanowiono wrócić do określonych siłami natury standardów, a to oznaczało ni mniej ni więcej powrót zimy, i taką aurę gościliśmy w dni świąteczne. Niskim temperaturom towarzyszyły i nadal tak się dzieje spore opady śniegu, słowem znowu kataklizm. Słysząc wcześniej katastroficzne prognozy zwolenników katastroficznej wizji efektu cieplarnianego, jakby w ostatnich dniach wpadli oni w stan hibernacji i nawet nie usiłują podejmować tematu. Bo i co tu komentować, wszak zimna i towarzyszące jej opady śniegu były w tym roku w Stanach Zjednoczonych, a przede wszystkim w Kanadzie najintensywniejsze od kilkudziesięciu lat. A tak nawiasem, skoro zima była u nas niezwykle łagodna, czyli łaskawa dla naszych portfeli w kwestii kosztów ogrzewania, a skutkowało to sięgającym ok. 25% spadkiem zużycia paliw kopalnych na ten, jakże dla nas w tej szerokości geograficznej cel, to w ślad za tym niewątpliwie zmniejszyła się w podobnej skali emisji dwutlenku węgla do atmosfery, ale o tym już cicho, sza. Słowem problem równowagi klimatycznej naszej planety jest niezwykle złożony i nie tak jednoznacznie prosty, jak się wielu wydaje, a może warto byłoby dopuścić do głosu środowiska naukowe, których poglądy reprezentuje podpisana w 1998 roku tzw. Petycja Oregońska ( Oregon Petition ), w której m. innymi stwierdza się, iż nie ma żadnych dowodów naukowych na to, że dwutlenek węgla i inne gazy cieplarniane uwalniane do atmosfery w wyniku działań ludzkich mogą spowodować katastrofalne ogrzanie atmosfery i zmianę klimatu. Ale dość o tym, bowiem to temat obszerny i niezwykle kontrowersyjny w przeciwieństwie do materiałów publikowanych w tym numerze naszego pisma.

Wiodącym jego artykułem jest publikacja przygotowana przez Jarosława i Dariusza Mikielewiczów, a poświęcona mikrosiłowniom. W artykule autorzy opierając się na własnym doświadczeniu i wiedzy, proponują koncepcję nowej kogeneracyjnej mikrosiłowni parowej. Miałaby to być mikrosiłownia pracująca z parami czynnika niskowrzącego, czyli płynu roboczego stosowanego w urządzeniach chłodniczych. Pracowałaby ona w zakresie znacznie niższych temperatur niż silnik spalinowy czy turbina gazowa. Takie rozwiązanie wymagałoby mniej cennych materiałów, a także łatwiejsza byłaby technologia jego wytwarzania. Pod uwagę bierze się tu zastosowania takich urządzeń m. innymi w małych gospodarstwach domowych, gdzie turbina będzie miała moc rzędu 2 do 3 kW. Niewątpliwą zaletą mikrosiłowni jest jednoczesna produkcja ciepła i energii elektrycznej w małych gospodarstwach domowych lub niewielkich przedsiębiorstwach, a także jej małe wymiary. W artykule zaprezentowano wyniki badań kilkunastu wytypowanych płynów roboczych pod kątem możliwości ich zastosowania w technologii ORC ( Organic Rankine Cycle ), z których dla przyjętych kryteriów najlepszym okazał się czynnik syntetyczny R 141b. Warto zauważyć, że intensywne prace badawcze w tym perspektywicznym kierunku prowadzone są w Instytucie Maszyn Przepływowych PAN w Gdańsku i w Katedrze Techniki Cieplnej Politechniki Gdańskiej, gdzie m. innymi powstał prototyp prezentowanej w artykule koncepcji mikrosiłowni. Zachęcam wszystkich zainteresowanych do uważnej lektury prezentowanego materiału.

Drugi z artykułów, którego autorami są Sergiy Filin i Bogusław Zakrzewski, poświęcony jest nowym tendencjom i opracowaniom konstrukcyjnym stacjonarnych chłodziarek termoelektrycznych ( SChT ). W części wstępnej publikacji zwracają oni uwagę na wykorzystanie nanotechnologii w dziedzinie termoelektryczności, a także na dominującą obecnie w skali globalnej rolę Chin w badaniach naukowych i produkcji modułów i urządzeń termoelektrycznych. Jednym z bodŸców szybkiego rozwoju tej dziedziny w tym kraju są narodowe programy kosmiczne. W dalszej części publikacji zaprezentowano szereg typowych rozwiązań konstrukcyjnych stacjonarnych chłodziarek termoelektrycznych ( SChT ) wraz z podaniem ich charakterystyki technicznej, co niewątpliwie jest cennym uzupełnieniem tekstu. W końcowej części artykułu zwrócono uwagę na możliwości podwyższenia efektywności energetycznej tego typu urządzeń. Między innymi zaprezentowano wyniki prac prowadzonych w tym zakresie w Katedrze Klimatyzacji i Transportu Chłodniczego Politechniki Szczecińskiej.

Kolejną pozycją jest druga część artykułu poświęconego aspektom techniczno-ekonomicznym zastosowania dwutlenku węgla i amoniaku w kaskadowym systemie chłodzenia, na przykładzie wybranego obiektu przemysłowego. W części pierwszej publikacji omówiono budowę i działanie możliwych do stosowania obiegów wykorzystujących R 744. Dokonano przeglądu systemów chłodzenia opartych na tym naturalnym płynie roboczym, a są to: układ kaskadowy z dwutlenkiem węgla w części niskotemperaturowej, układ pośredni, w którym jest on nośnikiem ciepła, wreszcie układ z kilkoma poziomami temperatur parowania. W każdym przypadku zwrócono uwagę na zalety i wady rozwiązania. W części drugiej publikacji przedstawiono charakterystykę techniczną i cieplną obiektu symulacji, w tym założenia technologiczne i chłodnicze, a także wyniki obliczeń bilansu cieplnego. Przedstawiono również wyniki wyboru obiegu termodynamicznego z 10-ciu zaproponowanych jego konfiguracji. W części trzeciej przedstawiona zostanie zaprojektowana na tej podstawie instalacja chłodnicza wraz z automatyką sterującą oraz ocena techniczno-ekonomiczna kaskadowego systemu chłodzenia na tle rozwiązań opartych na bezchlorowych czynnikach syntetycznych.

To już 32. odcinek cyklu artykułów problemowych poświęconych technologii chłodniczej żywności, a przygotowywanego przez Jacka Postolskiego. W części poprzedniej ( nr 1/2008 „TCHK” ) autor omówił problematykę łańcucha chłodniczego w obrotach mrożoną żywnością. Wskazał w niej na istotne cechy tego łańcucha i jego poszczególne ogniwa, w tym duże obiekty chłodnicze, chłodnictwo w sieci handlowej i gospodarstwach domowych. W łańcuchu tym ważne miejsce zajmuje transport chłodniczy, w tym przede wszystkim drogowy, w którym chłodzenie przestrzeni ładunkowej uzyskiwane jest dzięki urządzeniom mechanicznym, ale również z wykorzystaniem ciekłego azotu lub płyt eutektycznych. Kolejna część cyklu poświęcona jest wybranym problemom dystrybucji żywności mrożonej. Autor omawia w niej tak ważne zagadnienia, jak problem zużycia energii w łańcuchu chłodniczym, jakość mrożonej żywności w obrocie handlowym, kontrolę temperatury w łańcuchu chłodniczym i konteneryzację przewozów. Na końcu artykułu zamieszczono bogaty zestaw literatury do czwartej części cyklu. Przed nami kolejna, piąta już jego część, tym razem podejmująca problematykę wykorzystania mrożonej żywności, a otworzy ją materiał poświęcony podstawom procesu rozmrażania, który ukaże się już w najbliższym numerze.

Inne materiały, które znajdziecie Państwo na stronach tego numeru, to artykuł przygotowany przez Mariusza Kijko, a poświęcony komorom laboratoryjnym i badawczym z kontrolowanym mikroklimatem produkcji firmy SYSTHERM, a także ważną dla środowiska branżowego Deklarację Krajowego Porozumienia Branżowego, która została podpisana 18 marca br. przez 5 reprezentatywnych dla branży chłodniczej instytucji i organizacji. Pozostałe materiały o charakterze informacyjnym, to m. innymi relacja z VIII Spotkania Krajowej Sieci Serwisowej „SERWIS POLSKA” i szereg innych. Mam nadzieję, że i tym razem czynimy zadość oczekiwaniom naszych Czytelników, dostarczając interesujące artykuły o charakterze problemowym, a także wiele materiałów informacyjnych, które będą stanowić dla Państwa ciekawą i jednocześnie użyteczną lekturę.