Szanowni Czytelnicy !

Szybkimi krokami nadchodzą Święta Wielkiej Nocy, którym zwykle towarzyszy ożywienie przyrody, ale w tym roku jakby natura nie do końca wypełnia alarmistyczne scenariusze zwolenników narastającego efektu cieplarnianego. Mimo, iż od trzech dni trwa już oficjalnie kalendarzowa wiosna, to temperatury, a gdzie niegdzie pokrywające ziemie płaty wolno topniejącego śniegu, bardziej przypominają o wciąż dającej o sobie znać zimie. Jednak pisząc ten tekst, z wielką przyjemnością spoglądam za okno, gdzie na bezchmurnym niebie rej wodzi Słońce, rozsyłając tu i tam wesołe promyki. To zapewne już zapowiedź wiosennej pobudki, a zatem i dużej dozy optymizmu, która zawsze towarzyszy tej porze roku. Z tym większym zapałem przygotowaliśmy kolejny numer "Techniki Chłodniczej i Klimatyzacyjnej'. Jego tematem przewodnim jest dwutlenek węgla, jako zamiennik czynnika R 22 w domowych urządzeniach klimatyzacyjnych.

Problem ten jest rozważany w artykule przygotowanym przez J. Stevena Browna, Yongchana Kima oraz Piotra A. Domańskiego. W publikacji porównano pracę dwutlenku węgla i czynnika R 22 w domowym urządzeniu klimatyzacyjnym, z wykorzystaniem półempirycznych modeli obiegu sprężarkowego parowego i nadkrytycznego. Układ z R 22 posiada typową konfigurację, podczas gdy w obieg dwutlenku węgla dodatkowo włączono regeneracyjny wymiennik ciepła. W roli parownika i chłodnicy R 744 zastosowano mikrokanałowe wymienniki ciepła, zaprojektowane dla tego płynu. W przypadku R 22 wykorzystano podobne wymienniki, lecz z kanałami czynnika zmodyfikowanymi w celu utrzymania spadku ciśnienia na umiarkowanym poziomie. Analizę przeprowadzono dla wymienników ciepła o różnej wielkości. Układ z R 22 uzyskał znacznie wyższy współczynnik COP niż obieg R 744, co oznacza, że lepsze własności kinetyczne tego ostatniego i wyższa sprawność izentropowa jego sprężarki nie rekompensują wad obiegu nadkrytycznego w zastosowaniu do klimatyzacji komfortu. Jest to część pierwsza tej niezwykle interesującej publikacji, część druga ukaże się w następnym numerze pisma.

Numer otwiera artykuł Łukasza Miki i Wojciecha Zalewskiego, a jego tematem są badania współczynnika przejmowania ciepła lodu zawiesinowego w ożebrowanych i płytowych chłodnicach powietrza. W prezentowanych w nim badaniach dokonano porównania wartości współczynników przejmowania ciepła dla lodu zawiesinowego, obliczonych za pomocą zależności literaturowych z wynikami własnych badań doświadczalnych. Na tej podstawie stwierdzono, że rozbieżności pomiędzy wynikami obliczeń tego współczynnika zależnościami różnych autorów, zamieszczonymi w literaturze są bardzo duże i sięgają nieraz kilkuset procent. Autorzy zaproponowali modyfikację wzoru Christensena - Kauffelda na średni współczynnik przejmowania ciepła. Nowe formuły zostały opracowane przez nich na podstawie wyników własnych badań doświadczalnych, prowadzonych dla dwóch wymienników ciepła przeznaczonych do chłodzenia powietrza, jednego zbudowanego z czterech wężownic oraz dla wymiennika płytowego. Zaproponowane zależności dobrze odwzorowują wyniki badań doświadczalnych i można je rekomendować do stosowania w obliczeniach cieplnych tego typu wymienników.

W dalszej części numeru znajdziecie Państwo drugą część obszernego opracowania, którego autorem jest Krzysztof Kaiser ( część pierwsza ukazała się w numerze 2/2005, s.50 - 61), a jest on poświęcony zaleceniom normatywnym dla systemów wentylacji i klimatyzacji w obiektach szpitalnych. Artykuł jest próbą określenia na podstawie istniejących norm, rozporządzeń i wytycznych, parametrów technicznych oraz warunków, jakie powinna spełniać wentylacja i klimatyzacja zastosowana w obiektach szpitalnych. W części pierwszej autor wskazał normatywne obszary zastosowania klimatyzacji i wentylacji w tych obiektach ze szczególnym uwzględnieniem pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, lokalizacji czerpni i wyrzutni powietrza, doboru i wymiarów przewodów, a także ich czystości i gładkości. W części drugiej publikacji podane zostały normatywne wartości temperatury, wilgotności, krotności wymian i przepływy powietrza w obiektach szpitalnych. Wskazano na stan faktyczny odnośnie jakości powietrza w tych obiektach, oparty na "Raporcie Państwowej Inspekcji Pracy" z 2002 roku, a będącym podsumowaniem wyników kontroli przeprowadzonej w 182 szpitalach w Polsce. W części końcowej autor podjął próbę wskazania kierunku, w którym w najbliższej przyszłości zapewne będą zmierzały stosowne przepisy dotyczące tej problematyki. Podsumowaniem tych rozważań jest tabela 6, w której przedstawiono propozycję m. innymi zastosowania wentylacji mechanicznej i klimatyzacji dla pomieszczeń szpitalnych, stosowania filtrów absolutnych w tych układach, wymaganych parametrów powietrza, klasy czystości pomieszczenia, krotności wymian powietrza oraz maksymalnego poziomu hałasu. Jestem przekonany, że to obszerne i zarazem unikalne opracowanie będzie użyteczną lekturą dla wszystkich tych, którzy w swojej pracy zawodowej mają do czynienia z systemami wentylacji i klimatyzacji w obiektach szpitalnych.

Problematyce wentylacji poświęcony jest kolejny artykuł, którego autorem jest znany naszym czytelnikom Edmund Nowakowski. Tym razem w przygotowanym przez niego materiale znajdziemy szereg informacji o nawiewnikach powietrza zewnętrznego w budynkach i mieszkaniach, w których istnieje wentylacja grawitacyjna. Autor odwołuje się do obowiązującej obecnie wersji Az3 normy PN-83/B-03430, która zaleca stosowanie nawiewników w pomieszczeniach, w których zastosowane zostały szczelne okna, charakteryzujące się niskim współczynnikiem infiltracji powietrza. Następnie omawia dostępne na rynku nawiewniki wentylacyjne ( okienne, listwowe ponadszybowe, podokienne ) wraz z ich charakterystyką użytkową.

Kolejnym materiałem zamieszczonym w tym numerze jest 11 już odcinek cyklu poświęconego technologii chłodniczej żywności, a redagowanego przez Jacka Postolskiego. Tym razem przedmiotem jego rozważań są przemysłowe procesy zamrażania. Na początek przedstawia krótką charakterystykę stosowanych aktualnie technik zamrażania i typów urządzeń. W dalszej części omawia przebieg procesu zamrażania oraz przybliża pojęcia szybkości i czasu zamrażania. Kolejny odcinek tego cyklu będzie poświęcony warunkom klimatycznym i przechowywaniu produktów w stanie schłodzonym. W dziale, w którym omawiana jest problematyka eksploatacyjna, prezentujemy artykuł Stanisława Czappa poświęcony zagrożeniom porażeniowym przy urządzeniach chłodniczych i klimatyzacyjnych. Omówiono w nim pierwotne kryteria bezpieczeństwa, czyli bezpośrednie skutki przepływu prądu przez organizm ludzki. Przedstawiono model impedancji ciała ludzkiego oraz jego wartości w zależności od napięcia dotykowego. Scharakteryzowano układy sieci niskiego napięcia ( do 1 kV ), zdefiniowano napięcie dotykowe oraz podano jego możliwe wartości. Przedstawiono charakterystykę i specyfikę obiektów chłodniczych i klimatyzacyjnych, oraz wskazano czynniki wpływające na zagrożenie porażeniowe, takie jak wysoka wilgotność, niska temperatura, czy pomieszczenia, w których znajdują się duże przewodzące elementy. To pierwszy z cyklu artykułów nadesłanych do naszej redakcji przez autora. W naszej ocenie tematyka omawiana w tych publikacja winna zainteresować każdego, kto w pracy zawodowej ma kontakt z instalacjami elektrycznymi. Poprzez te publikacje mamy zamiar spopularyzować i uporządkować wiedzę w tym zakresie wśród mechaników, którzy dość często bagatelizują problem, niestety ze skutkami zwykle tragicznymi.

Mamy nadzieję, iż dostarczyliśmy w tym numerze wiele interesujących materiałów, których lektura winna być dla naszych Czytelników ciekawa i jednocześnie użyteczna.