Zanim przejdę do omówienia zawartości tego numeru naszego pisma, chciałbym podzielić się pewnym spostrzeżeniem odnośnie tego, co każdy z nas dostrzega, a nawet doświadcza w ostatnich, ponoć już wiosennych dniach. A cóż to takiego, ZIMA. Ktoś powie to nic szczególnego, bo w marcu jak w garncu. Niby tak, ale jeśli skojarzyć ten fakt i niskie temperatury panujące na północy naszej krainy praktycznie od połowy grudnia, to jakoś nie układa się to w klarowny obraz cieplarnianej krucjaty. Statystyka ostatnich zim na półkuli północnej przeczy katastroficznym wizjom afrykańskich tropików na plażach Bałtyku. Poprzez rachunki za ogrzewanie, indywidualnie doświadczamy dużego zużycia energii na ogrzewanie tej zimy. W tych warunkach z ekranów telewizyjnych zniknęli orędownicy cieplarnianej zagłady, którym przy okazji chciałbym przypomnieć, iż w ostatnim tysiącleciu na naszym kontynencie wahania temperatury sięgały +/- 2 K, bowiem podczas tzw. Ocieplenia średniowiecznego temperatura była o około 2 K wyższa od wartości średniej dla całego okresu, zaś podczas tzw. Małej Epoki Lodowcowej o około 2 K niższa. I jakoś nasi poprzednicy dali sobie z tym radę. Warto zauważyć, iż wg D. Archibalda ( 2008 ) w okresie XX wieku temperatura wzrosła o 0,75 K. Temat zarówno tzw. dziury ozonowej, jak i "efektu cieplarnianego" silnie nagłaśniany w środkach masowego przekazu dotyczy dość jednostronnego obrazu, a przecież opinie na oba zagadnienia w środowisku specjalizujących się w tej problematyce naukowców są wielce podzielone. Weźmy dla przykładu pierwsze z tych zjawisk, otóż o degradacji warstwy ozonowej nie słyszymy już od połowy lat 90-tych XX wieku, tak jakby problem nagle się skończył, a przecież gdyby przyjąć za prawdziwą hipotezę dominującą w ogólnym przekazie i wziąć pod uwagę własności czynników chlorowcopochodnych, to przy ich żywotności w atmosferze sięgającej ponad 100 lat, skutki ich rozkładu poprzez uwolnienie wolnych atomów chloru niszczących ozon winny się pojawić w połowie obecnego wieku, ale tutaj zapanowała dość dziwna cisza, czyżby jakieś siły nadprzyrodzone problem zredukowały do zera ? Ale dość tych wątpliwości, może przy innej okazji podzielę się większą ich ilością, teraz pora już przejść do omówienia zawartości tego numeru.

Jego tematem wiodącym jest propagacja dźwięku w atmosferze. Artykuł temu zagadnieniu poświęcony przygotował Krzysztof Kaiser. Samo zjawisko jest bardzo złożone i zależne od wielu różnych czynników nakładających się jednocześnie w tym samym czasie. W części wstępnej publikacji przybliżone zostały takie pojęcia, jak: hałas aerodynamiczny i hałas mechaniczny, zagadnienie szacowania sił wzbudzających drgania, a także pojęcie fali płaskiej i sferycznej. Zwrócona została uwaga na problem tłumienia naturalnego i propagację fal dźwiękowych w swobodnej atmosferze. W dalszej części materiału zaprezentowane zostały modele, sferyczny i cylindryczny propagacji dźwięku w przestrzeni otwartej. Emisja hałasu do atmosfery z układów klimatyzacji i wentylacji związana jest przede wszystkim z działaniem wentylatorów znajdujących się na zewnątrz budynków, co jest niewątpliwie uciążliwe dla otoczenia. Przedstawione w artykule modele pozwalają przewidzieć intensywność dźwięku w zależności od odległości obserwatora od jego źródła. Jest to kolejny materiał przygotowany przez pana Krzysztofa, który konsekwentnie wzbogaca nas w różne aspekty związane z hałasem.

Kolejny artykuł poświęcony jest budowie, działaniu i wykorzystaniu w technice tzw. rurki ciepła. Jego autor, Przemysław Jakóbowski prezentuje budowę i zasadę działania dwóch zasadniczych jej rodzajów: rurki grawitacyjnej i rurki z knotem. Zwraca uwagę na możliwy zakres temperatur jej pracy, od temperatur kriogenicznych do temperatur wysokich sięgających 2000oC oraz stosowane w tych zakresach płyny robocze. W artykule omówiono również budowę i strukturę knota. Sporo uwagi poświęcono regulacji wydajności rurki ciepła, którą można realizować z wykorzystaniem gazu inertnego, poprzez nadmiar ciekłego czynnika zalewającego część skraplającą lub za pomocą zaworu dławiącego. Podane zostały przykłady charakterystyk cieplnych rurek jednego z producentów amerykańskich oraz zasady, jakimi należy się kierować dokonując ich doboru. Warto zauważyć, iż na ogół istnieje pewna ogólna wiedza na temat tego urządzenia, ale starając się znaleźć w polskiej literaturze bogatsze informacje na ten temat, niestety spotyka nas spore rozczarowanie, stąd też ma nadzieję, że prezentowany na naszych łamach materiał choć w minimalnym stopniu wypełni istniejącą w tym zakresie lukę. Część druga artykułu poświęcona będzie przykładom praktycznego zastosowania i wykorzystania tych urządzeń.

Mamy nadzieję, że w ten skromny sposób doceniamy ogromne osiągnięcia zawodowe inż. Jacka Postolskiego, a jednocześnie dajemy mu powód do zasłużonej satysfakcji z własnych dokonań.

W kolejnej pozycji wracamy do problematyki mikrosiłowni ( "TCHK", nr 3/2008 ). Prezentowany artykuł poświęcony jest istotnemu problemowi technicznemu związanemu z praktyczną realizacją obiegu ORC mikrosiłowni, którym jest małogabarytowa turbina ( ekspander ) o mocy efektywnej na poziomie kilku kW, przeznaczona do pracy z niskowrzącym czynnikiem chłodniczym. Autorzy prezentują wyniki podjętej przez nich próby rozwiązania tego problemu przez adaptację do tego celu chłodniczej sprężarki spiralnej. Prototyp tego urządzenia przebadano w warunkach laboratoryjnych na stanowisku realizującym obieg ORC, w którym jako płyn roboczy wykorzystano jednorodny czynnik syntetyczny R 123. W artykule zaprezentowano konstrukcję stanowiska doświadczalnego ORC oraz prace adaptacyjne związane z modyfikacją sprężarki spiralnej. Przedstawiono wstępne wyniki badań cieplnych ORC z prototypem ekspandera wraz z oceną jego sprawności wewnętrznej, które porównano z badaniami Quoilina. W podsumowaniu stwierdzono, iż uzyskane dotychczas rezultaty są interesujące i porównywalne do wartości publikowanych w dostępnej literaturze.

Wreszcie czwarty materiał, to 37 odcinek rubryki prowadzonej przez inż. Jacka Postolskiego, a poświęcony wykorzystaniu żywności mrożonej. Część czwarta tego cyklu ( nr 2/2009 ) poświęcona była zagadnieniu odwracalności zmian jakościowych w produktach mrożonych, w tym przede wszystkim wpływowi procesu zamrażania i rozmrażania produktów na wielkość wycieku rozmrażalniczego. W części piątej autor omawia problem jakości i trwałości produktów rozmrożonych, zwracając szczególną uwagę na zachodzące w nich przemiany enzymatyczne i mikrobiologiczne. Część szósta tego cyklu poświęcona będzie zastosowaniu przemysłowemu zamrożonych surowców roślinnych i zwierzęcych.

W dziale informacji prezentujemy relację z IX Spotkania Promocyjnego Krajowej Sieci Serwisowej "Serwis Polska", które odbyło się w połowie lutego br. w Kiekrzu oraz relację z Forum Wentylacja – Salon Klimatyzacja 2009, imprezy która odbyła się w dniach 18 i 19 marca br. w Centrum Kongresowym GROMADA w Warszawie. Tradycyjnie prezentujemy również fotoreportaż wraz z wykazem osób, które w ostatnim okresie brały udział w szkoleniach i uzyskały świadectwo Kwalifikacji w Ośrodku Egzaminacyjnym Politechniki Gdańskiej. W dziale materiałów sponsorowanych zamieściliśmy drugą część opracowania firmy EMERSON Climate Technologies, poświęconego agregatom skraplającym wyposażonym w elektroniczną regulację wydajności dla wieloparownikowych systemów chłodzenia.

Jestem przekonany, że prezentowane w tym zeszycie materiały, będą stanowiły ciekawą i użyteczną lekturą, czego oczywiście życzymy wszystkim naszym stałym i okazjonalnym Czytelnikom.